قبل از آنکه با باج گیری عاطفی آشنا شویم، بهتر است به این سوال پاسح دهیم که به طور کلی باج گیری چیست؟ باج گیری یعنی ما با توجه به موقعیت برتری که داریم نظرات و خواسته هایمان را به دیگران تحمیل کنیم، یا با تهدید آنها را مجبور به انجام کاری کنیم.

در بسیاری از مناسبات اجتماعی چنین شرایطی پیش می آید. حتی یک کودک خردسال با توجه به موقعیتی که دارد قادر به باج گیری است. گریه کردن در کودکان را در بسیاری موارد می توان یک نوع رفتار باج گیرانه در مقابل والدینشان تلقی کرد. گاهی در خانواده و جمع دوستان شرایطی پیش می آید که می توان آن را باج گیری نامید. یکی از انواع باج گیری، باج گیری عاطفی می باشد. پس با سایت خودساخته همراه شوید.

باج گیری عاطفی چیست؟

باج گیری عاطفی شرایطی است که از احساس فرد سوء استفاده می شود. در این نوع از باج گیری فرد مقابلمان از وابستگی یا علاقه ی شدید ما بر علیه خود ما استفاده خواهد کرد. رابطه ایی که در آن باج گیری عاطفی رخ دهد نمونه ایی بارز از یک رابطه ی ناسالم است. در چنین شرایطی علاقه و دوست داشتن نه تنها باعث پیشرفت و آرامش روحی فرد نمی شود بلکه او را تبدیل به شخصی بسیار رنجور و بی دست و پا می کند.

در رابطه ی مبتنی بر باج گیری عاطفی یکی از طرفین برتر و دیگری فرودست تلقی می شود. فرد برتر همواره سعی دارد از علاقه ی فرد مقابلش به عنوان یک اسلحه علیه خود او استفاده کند. اسلحه ایی که همیشه روی شقیقه ی فرد فرودست قرار دارد و در صورت سرپیچی از اوامر فرد برتر، در مغز رابطه و فرد فرودست شلیک می شود.

باج گیری عاطفی تنها بین زن و مرد پیش نمی آید. ممکن است در کانون خانواده بین فرزندان و والدین چنین شرایطی پیش بیاید. در روابط دوستانه نیز ممکن است باج گیری عاطفی به وجود بیاید.

انواع باج گیری عاطفی

وابستگی و علاقه ی شدید، ترس از دست دادن، احساس پشیمانی و گناه، نبود اعتماد به نفس و حقیر شمردن خود از ویژگی های بارز فرد فرودست هستند که او را مجبور می کنند خفت ناشی از باج گیری عاطفی را قبول کند. در مقابل فرد برتر آشنایی دقیقی از خصوصیات و عواطف و احساسات طرف مقابلش دارد و دقیقا همان ها را نشانه می رود تا به مقاصدش برسد.

باج گیری عاطفی ممکن است به چند صورت شکل بگیرد. تهدید، تنبیه و سرزنش و وسوسه کردن از انواع باج گیری عاطفی هستند. در روابط مختلف تهدید و تنبیه بیشتر نمود پیدا می کند. هرچه روابط نزدیک تر و وابستگی بیشتر باشد تهدید نمود بارز تری می یاد. تهدید جانی از نمونه های تهدید است.

باج گیری عاطفی بین فرزندان و والدین

بسیار دیده ایم که فرزندان از والدینشان باج گیری عاطفی می کنند. چه بسا به عنوان یک فرزند مرتکب چنین عملی شده باشیم یا به عنوان یک پدر یا مادر طعمه ی چنین رفتاری! باج گیری عاطفی در هر رابطه ایی شکل بگیرد بی شک آسیب زاست.

ترک کردن خانه یا تهدید به انجام آن، قطع کردن روابط با والدین، قهرهای مکرر، تهدید به خودکشی، به راه انداختن دعوا و داد و فریاد در خانه از جمله رفتارهایی که هستند که فرزندان با انجام دادن آنها سعی می کنند از والدینشان باج گیری کنند و آنها را مجبور به انجام خواسته ی خود کنند.

در مقابل والدین نیز ممکن است با تهدید و سرزنش های مختلفی مانند برانگیختن احساس مسئولیت نسبت به آنها در فرزندانشان، بر انگیختن احساس گناه در فرزندانشان، قهر کردن های مداوم و چنین رفتارهایی از فرزندانشان باج گیری عاطفی کنند.

باج گیری عاطفی بین زن و مرد

چه شما ازدواج کرده باشید و چه در مرحله ی آشنایی قبل از ازدواج باشید ممکن است در دام باج گیری عاطفی بیفتید. اگر طرف مقابل شما فرد سوء استفاده کننده ایی باشد کافی است بداند از رفتن او می ترسید، یا بداند شما یک درصد بیشتر از او برای آن رابطه ارزش و اهمیت قائل هستید، یا بداند شما ترس برملا شدن چیزی را دارید؛ در این صورت شما را مجبور می کند طبق میل او رفتار کنید.

اینکه شما همیشه خودتان را مقصر بدانید نیز نقطه ضعف بزرگی است که می تواند علیه شما تمام شود. پس هوشیار باشید و اعتماد به نفس خود را تقویت کنید تا رابطه شما وارد مراحل منفی و آسیب پذیر نشود. فرد باج گیر می تواند با تهدید به رفتن، قهر کردن های مداوم، دعواهای مکرر و مقصر جلوه دادن شما از شما باج گیری کند.

طعمه ی باج گیران عاطفی نشوید

برای آنکه در دام باج گیری عاطفی قرار نگیرید ابتدا باید از خودتان و از طرف مقابلتان آشنایی کامل داشته باشید. بدانید چه چیزهایی برای شما اهمیت دارد و نظر طرف مقابلتان درباره ی آنها چیست. باج گیری عاطفی بجز جریحه دار شدن شدید احساست، غم و تأسف، خشم و عصبانیت و احساس حقارت چیزی در پی ندارد. پس احساس مسئولیت را خود و فرد مقابلتان تقویت کنید و اعتماد به نفستان را بالا ببرید و آسیب پذیری یتان را به حداقل برسانید؛ تا از آسیب های باج گیری عاطفی در امان باشید.