اگر کودک شروع به چهار دست و پا خزیدن نکرد چه می توان کرد؟

قبل از اینکه وحشت کنید لازم است نکاتی را در این مورد بدانید:

•          برای بعضی از نوزادان این مساله زمان بیشتری طول خواهد کشید: زودترین زمانی که کودک می تواند این حرکت را آغاز کند شش ماهگی است. اما بازه زمانی شروع چهار دست و پا خزیدن برای کودکان مختاف متفاوت است و می تواند بین شش تا دوازده ماه متغیر باشد. هر کودک جدول زمان بندی منحصر به فرد خود را دارد و تا وقتی که به صورت طبیعی رشد می کند، نیازی به وحشت کردن از اینکه هنوز شروع به چهار دست و پا حرکت کردن نکرده است وجود ندارد. والیدن باید در این زمینه صبور باشند و به کودک در شروع این حرکت کمک کنند.
•          نوزادان نارس ممکن است دیرتر این حرکت را شروع کنند: نوزادان نارس در مقایسه با نوزادان کامل معمولا با تاخیر شروع به رشد می کنند. معاینه های منظم توسط دکتر کمک می کند تا اطمینان حاصل کنید که هر چند با تاخیر کودک همه مراحل رشد و توسعه را طی کرده است.
•          عفونتهای نوزادی می توانند مراحل توسعه کودکان را به تاخیر بیاندازند: بیماری های عفونی در اوایل زندگی می توانند مراحل رشد و توسعه فیزیکی کودکان را تحت تاثیر قرار دهند. به عنوان نمونه، یک بیمار ریوی به نام دیسپلازی برونکولونیک(BPD) باعث ایجاد وضعیتی در کودک می شود که نمی تواند به تنهایی بنشیند. این مساله روی توانایی چهار دست و پا حرکت کردن کودک تاثیر نامناسبی می گذارد.
•          مشکلات عصبی می توانند این موضوع را به تاخیر بیاندازند: برخی مشکلات عصبی ژنتیکی مثل اوتیسم، فلج مغزی، سندروم داون و سندروم رت ممکن است روی چهار دست و پا حرکت کردن کودکان تاثیر گذاشته و یا آن را به تاخیر بیاندازند. بیشتر نوزادان برای تشخیص به موقع این شرایط خاص به طور دوره ای مورد آزمایش قرار می گیرند. نوزادان با این اختلالات عصبی نشانه های خاصی دارند که می توانند در حین معاینات دوره ای تشخیص داده شوند.

به این ترتیب هرگونه نشانه ای از تاخیر در رشد فیزیکی کودکان مهم است. در ادامه به این نشانه های قرمز(مهم) اشاره می کنیم:

نشانه های قرمز در رشد فیزیکی کودکان:

در اینجا نشانه های تاخیر در رشد فیزیکی کودک که بر توانایی چهار دست و پا خزیدن کودکان در آینده موثر هستند را ذکر می کنیم:

•          در دوماهگی: وقتی کودک روی شکم خوابیده است نمی تواند سرش را بالا نگه دارد.
•          در چهار ماهگی: نمی تواند خود را ثابت نگه دارد و دستش را در دهانش نمی برد.
•          در شش ماهگی: نمی تواند به اطراف غلط بزند و ماهیچه های نرمی دارد.
•          در نه ماهگی: نمی تواند به تنهایی بنشیند.

اگر این تاخیرات حرکتی را مشاهده کردید، کودک را نزد یک متخصص اطفال ببرید. با این حال، ناهنجاری های رشدی همیشه دلیل چنین تاخیراتی نیستند. ممکن است کودک فقط به جای چهار دست و پا خزیدن تمایل به راه رفتن داشته باشد.

آیا ممکن است کودکان پیش از چهار دست و پا حرکت کردن شروع به راه رفتن کنند؟

بله ممکن است. بعضی از کودکان از مرحله چهار دست و پا حرکت کردن می گذرند و مستقیما شروع به راه رفتن می کنند. در اینجا نکات ضروری که در این رابطه باید بدانید را ذکر می کنیم.

•          موردی که کمتر رایج است: اگر کودک هرگز از زانوهایش برای تحمل وزن بدنش استفاده نکرده باشد ممکن است نتواند وزن کلی بدنش را روی پاهایش حفظ کند و بایستد. خیلی کم پیش می اید که کودک مرحله چهار دست و پا خزیدن را پیش از راه رفتن انجام ندهد چرا که این مرحله یک مرحله میانی است. مطالعه ای که روی تحلیل راه رفتن نوزادان صورت گرفته است نشان داده است که حتی نوزادانی که از ابتدا شروع به راه رفتن کرده اند در بعضی شرایط چهار دست پا نیز حرکت می کنند. همواره یک پیشرفت تدریجی از چهار دست و پا خزیدن به راه رفتن وجود دارد.
•          چهار دست و پا حرکت نکردن می تواند عوارض جانبی داشته باشد: بعضی از کارشناسان اعتقاد دارند که گذشتن از مرحله چهار دست و پا خزیدن و مستقیما به مرحله راه رفتن رسیدن می تواند اثرات منفی داشته باشد. به عنوان نمونه، انجمن آمریکایی اوپتومتری اعلام کرده است که نوزادانی که دوره چهار دست و پا حرکت کردن کوتاهی داشته اند و به سرعت شروع به راه رفتن کرده اند هماهنگی بینایی و حرکتی کمتری دارند و عضلات آنها ضعیفتر است. با این حال این اثرات جانبی به ندرت دیده می شوند.
•          این مساله می تواند کاملا طبیعی باشد: با وجود تمام اضطرابی که انجام ندادن مرحله چهار دست و پا حرکت کردن می تواند به وجود آورد، بیشتر کارشناسان عقیده دارند که کودکان می توانند این مرحله را نگذرانند و این می تواند کاملا طبیعی باشد. اکثر متخصصین اطفال معتقدند که کاملا بدون مشکل است که کودکان قبل از چهار دست و پا حرکت کردن شروع به راه رفتن کنند البته به شرط اینکه دیگر مراحل توسعه فیزیکی را پشت سر بگذارند. بعضی از نوزادان می توانند یک ماه را به چهار دست و پا حرکت کردن بگذرانند و بعد از آن شروع به راه رفتن کنند. چنین حالتی هشدار دهنده نیست. جالب توجه است که، حدود ۴۰ درصد نوزادان در آمریکا در قرن بیست و یکم به خاطر لباس های بلندی که به تن می کردند و چهار دست و پا حرکت کردن را برای آنها سخت می کرده است، این مرحله را نگذرانده اند. این کودکان همه مراحل رشد را به صورت طبیعی پشت سر گذرانده اند.

چون چهار دست و پا حرکت کردن اساس حرکت های پیچیده دیگری که کودکان در آینده خواهند داشت است، در رشد و توسعه فیزیکی آنها تاثیر به سزایی دارد. با اینکه میانگین سنی برای شروع چهار دست و پا خزیدن کودکان نه ماهگی است، بعضی از کودکان ممکن است که این حرکت را زودتر و برخی ممکن است که آن را دیرتر آغاز کنند. گاهی اوقات نیز ممکن است کودک به طور کلی ترجیح دهد که به جای چهار دست و پا حرکت کردن شروع به راه رفتن کند. در تمام این شرایط بهتر است اجازه دهیم کودک روش توسعه فیزیکی بدنش را خودش انتخاب کند. به عنوان والدین یک کودک باید در مورد هرگونه تاخیری در توسعه فیزیکی آنها هوشیار باشید و در صورت لزوم با پزشکتان مشورت کنید.